Bảo tàng Lâm Đồng | Lam Dong Museum

Trong cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam, mỗi dân tộc đều có những lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa riêng, thể hiện tín ngưỡng, phong tục và đời sống sinh hoạt của dân tộc đó. Các lễ hội này đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối cộng đồng, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Lễ hội Katê là lễ hội đặc sắc, là ngày Tết với nhiều ý nghĩa quan trọng trong đời sống tinh thần của cộng đồng người Chăm. Tại tỉnh Lâm Đồng, Lễ hội Katê được tổ chức trang trọng tại Di tích tháp Pô Sah Inư (khu phố 5, phường Phú Thủy).

Với người Việt ở đồng bằng, thì “Con trâu là đầu cơ nghiệp”. Còn với đồng bào Tây Nguyên, thì con trâu là vật hiến sinh dâng cúng Yàng và các thần linh. Nhắc đến Lâm Đồng, nhiều người đã quen với địa danh Lang Biang, nhưng không phải ai cũng biết tên gọi này còn gắn liền với tên một giống trâu quý của người dân tộc thiểu số địa phương từ lâu đời. Đây là giống trâu thường được chọn làm vật hiến sinh trong nghi lễ đâm trâu của người Kơ Ho: trâu Lang Biang.

Đến nay, tỉnh Lâm Đồng có 3 hiện vật được công nhận là Bảo vật quốc gia, gồm Linga vàng Po Dam, Đàn đá Đắk Sơn và Tượng Avalokitesvara Bắc Bình. Các hiện vật này hiện đang được bảo quản, trưng bày và giới thiệu tại hai cơ sở của Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng: Bảo tàng Bình Thuận và Bảo tàng Đắc Nông.

Linga vàng - Tài sản vô giá của văn hóa Chăm

Trong số 29 hiện vật được Thủ tướng Chính phủ công nhận Bảo vật quốc gia (đợt 12, năm 2023), tại Quyết định số 73/QĐ-TTg ngày 18/01/2024, có Linga vàng Po Dam, xã Liên Hương, tỉnh Lâm Đồng (xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận cũ).

Theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 ngày 12/6/2025 của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, Nghị quyết số 1671/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Lâm Đồng năm 2025, tỉnh Lâm Đồng được thành lập trên cơ sở hợp nhất ba tỉnh: Lâm Đồng (cũ), Đắk Nông và Bình Thuận. Sau khi sắp xếp, tỉnh Lâm Đồng có 124 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 103 xã, 20 phường và 1 đặc khu. Đà Lạt giờ không còn là thành phố, một địa danh đã trở nên nổi tiếng và thân thuộc với nhiều người, nay gắn liền với tên của 5 phường mới. Dù vậy, những giá trị văn hóa - lịch sử của “Thành phố mộng mơ”, “Thành phố ngàn thông”, “Thành phố Festival Hoa”…, với thông reo, sương khói, đường hoa…, vẫn sẽ còn mãi nơi đây, tiếp tục được bảo tồn và phát huy giá trị trong kỷ nguyên vươn mình của đất nước.