Bảo tàng Lâm Đồng | Lam Dong Museum

Kỷ niệm 48 năm ngày Quốc tế Bảo tàng: Bảo tàng thúc đẩy sự đổi mới

“Tương lai của bảo tàng trong cộng đồng đang thay đổi nhanh chóng” (The Future of Museums in Rapidly Changing Communities), là chủ đề được Hội đồng Bảo tàng Quốc tế (ICOM) lựa chọn nhân Kỷ niệm 48 năm ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5/1977 – 18/5/2025). Đây là dịp để Bảo tàng Lâm Đồng cùng bảo tàng trên cả nước nhìn nhận lại việc thích ứng và đưa cộng đồng vượt qua những biến đổi như vũ bão của xã hội, công nghệ và môi trường.

Áp phích Ngày Quốc tế bảo tàng năm 2025

Từ năm 2020, dịp kỷ niệm Ngày Quốc tế bảo tàng hàng năm đều hướng tới hỗ trợ một số Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc. Năm 2025, ICOM định hướng các hoạt động của các bảo tàng với 3 mục tiêu phát triển bền vững, gồm: Mục tiêu 8: Bảo tàng hỗ trợ nền kinh tế địa phương bằng cách tạo ra cơ hội việc làm và cung cấp các chương trình giáo dục giúp trao quyền cho cộng đồng; Mục tiêu 9: Thúc đẩy sự sáng tạo và áp dụng những tiến bộ công nghệ, các bảo tàng thúc đẩy sự đổi mới và nâng cao khả năng tiếp cận; Mục tiêu 11: Bảo tàng đóng góp vào sự phát triển đô thị bền vững bằng cách hoạt động như trung tâm văn hóa thúc đẩy sự hòa nhập, khả năng phục hồi và bảo tồn di sản.

Từ những mục tiêu trên, có thể thấy bảo tàng không chỉ là điểm đến, một cơ quan nghiên cứu khoa học lớn, phục vụ nhu cầu học tập và hưởng thụ văn hóa của mọi tầng lớp nhân dân, nơi đây còn thể hiện vai trò quan trọng trong thời đại mà xã hội, công nghệ và môi trường có những phát triển, biến đổi nhanh chóng.

Trong những năm qua, Bảo tàng Lâm Đồng đã khoác lên mình một diện mạo mới với nhiều đổi thay tích cực, bắt “trend” phù hợp với giới trẻ nói riêng và kỷ nguyên số nói chung. 

Bên cạnh định hướng là một điểm hẹn của văn hóa, nơi lưu giữ những giá trị đặc trưng của một vùng đất Nam Tây Nguyên, Bảo tàng Lâm Đồng đã nỗ lực ứng dụng công nghệ hiện đại, khoác thêm “áo mới” cho những hiện vật tĩnh. Từ đó, tăng cường trải nghiệm mới mẻ, thú vị, nâng cao khả năng tiếp cận công nghệ cho người dân và du khách. Điển hình như nắm bắt thông tin, câu chuyện hiện vật qua mã QR khi đến Bảo tàng, Di tích quốc gia đặc biệt Khảo cổ Cát Tiên, hay dễ dàng lắng nghe thuyết minh tự động tại Di tích quốc gia Nhà lao thiếu nhi Đà Lạt. Dạo một vòng quanh Bảo tàng Lâm Đồng, ngắm nhìn hiện vật 360 độ, với mọi góc nhìn qua Bảo tàng ảo trên trang baotanglamdong.com, mở rộng khả năng tiếp cận cho người không thể đến trực tiếp đến với bảo tàng.

Hay vừa qua, tại ba địa điểm thuộc Bảo tàng Lâm Đồng đã lắp đặt bảng địa danh lịch sử, văn hóa và du lịch, gắn chip NFC (thuộc Dự án “Yêu lắm Việt Nam” do Báo Nhân dân phối hợp với các đối tác công nghệ). Đây là hệ thống xác thực, lưu giữ những kỷ niệm khi du khách check-in tại điểm đến, tạo không gian giao lưu giữa du khách khi chia sẻ những trải nghiệm của mình và đặc biệt đưa các sự kiện lịch sử, văn hóa và điểm đến của địa phương được lan tỏa, biết đến rộng rãi hơn. 

Giờ đây, với việc dẫn dắt du khách đến với những câu chuyện của văn hóa, quá khứ, Bảo tàng Lâm Đồng còn đưa người xem tiếp cận gần hơn và nâng cao hơn nữa khả năng ứng dụng công nghệ, nắm bắt xu hướng của thời đại số trong phát huy những giá trị văn hóa địa phương. Nhất là thúc đẩy giới trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động liên quan đến lịch sử, khơi gợi sự hứng thú tìm hiểu. 

Bảo tàng Lâm Đồng còn linh động trong các hoạt động nghiên cứu, giáo dục, tuyên truyền và nhất là trưng bày. Từ trưng bày chuyên đề, trưng bày ngoài trời, đến các triển lãm lưu động,… đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hoá của đông đảo công chúng, góp phần quảng bá giá trị di sản văn hóa, lịch sử truyền thống của địa phương. Qua đó phát huy tối đa khả năng lưu giữ, bảo tồn và gắn kết cộng đồng nơi đây.

Trong những ngày tháng Tư lịch sử, hướng đến chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng Lâm Đồng (03/4/1975 - 03/4/2025) và chào mừng 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), Bảo tàng Lâm Đồng đã thực hiện triển lãm “Lâm Đồng - 50 năm niềm vui thống nhất”, tại Nhà triển lãm Hòa Bình (Đà Lạt). Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm 2025, triển lãm đã được lưu động và trưng bày ngoài trời tại Trung tâm hoạt động thanh thiếu nhi tỉnh Lâm Đồng. Từ sự linh hoạt trong trưng bày, triển lãm đã góp phần tuyên truyền sâu rộng về sự kiện lịch sử vẻ vang 50 năm giải phóng Đà Lạt - Lâm Đồng, hai miền Nam - Bắc sum họp một nhà đến đông đảo người dân, du khách.

Trong tháng 5, Bảo tàng Lâm Đồng phối hợp với Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản văn hóa Hội An và Ban liên lạc cựu tù yêu nước Nhà lao thiếu nhi Đà Lạt tổ chức Triển lãm “Di tích quốc gia Nhà lao thiếu nhi Đà Lạt - Địa chỉ đỏ trên thành phố hoa” tại thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam. Triển lãm giới thiệu đến công chúng hơn 200 hình ảnh, tư liệu, hiện vật về nhà tù có một không hai ở Việt Nam. Qua đó, tôn vinh và thể hiện lòng tri ân sâu sắc những chiến sĩ cách mạng nhỏ tuổi và phát huy những giá trị của di tích lịch sử cách mạng trong mọi tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ.

Dựa vào nội dung chủ đề, đặc điểm của từng bộ sưu tập, Bảo tàng Lâm Đồng đa dạng trong hình thức trưng bày. Đồng nghĩa với việc đông đảo công chúng được tiếp cận với những hình ảnh, hiện vật của văn hóa, lịch sử địa phương nói riêng và nước nhà nói chung. Bảo tàng động như trung tâm văn hóa thúc đẩy khả năng phục hồi và bảo tồn di sản, tuyên truyền giá trị lịch sử, gắn kết công chúng.

Có thể thấy, bên cạnh việc hướng đến mục tiêu là trung tâm nghiên cứu, giáo dục, nơi văn hóa được bảo tồn và phát huy, Bảo tàng Lâm Đồng là mình chứng cho sự thích ứng và phát triển bền vững, đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh nhà. Trong tương lai, Bảo tàng Lâm Đồng sẽ tiếp tục phát huy những giá trị vốn có với những đổi mới, thích nghi phù hợp giữa nghệ thuật, lịch sử đến khoa học và công nghệ. Để từ đây, người dân khi đến với bảo tàng được ngắm nhìn quá khứ, thêm trân trọng hiện tại, gợi mở tương lai.

Thi Thảo